Château
Vanaf de 10e eeuw
Het historische Château de Bussolles, oorspronkelijk gebouwd in de 10e eeuw, was een vierhoekig verdedigingsbolwerk, gekenmerkt door vier massieve vierkante kantelen en een ronde toren. Het kasteel werd herbouwd in de 13e eeuw, op funderingen uit de middeleeuwen. Het huidige kasteel heeft sommige elementen behouden die lijken te dateren uit de 14e eeuw. Bij het begin van de 19e eeuw, in 1810 werd het kasteel grondig gerestaureerd.
Op 16 maart 1833 wordt de gemeente Barrais herenigd met het landgoed van Bussolles in de Têche-vallei. Het château wordt omgeven door boerderijdomeinen van onder meer Les Coquets, Les Têches en Les Rigondets.
Op 19 juni 1375 werd door edelman Jean Albert, Prévôt de Gagère (bestuurder), voor het eerst aantekening gemaakt van het leengoed van Bussolles, eigendom van de heer van La Palisse. Aan het einde van deze 14e eeuw, in het jaar 1393, nam de Obeilh-familie de adellijke titel over van de heer van Bussolles. De familie Obeilh behield het eigendom tot het midden van de 17e eeuw. Via een erfenis kwam het kasteel van Bussolles in 1683 toe aan Antoine Henri de Chavagnac. Het familiewapen is nog steeds aanwezig op een muurschildering in de Chapelle de Bussolles.Na zijn overlijden op juni 28 1706 werd het domein verdeeld over 3 partijen, onder meer aan Jean-Baptiste des Gallois de La Tour, later parlementslid wiens befaamde zoon betrokken was bij de Franse Revolutie. Na het overlijden van deze Charles-Jean-Baptiste des Gallois de La Tour, eerste president van het Parlement van de Provence, kwam het kasteel in handen van Pierre de la Faige. In 1831 ging Bussolles over naar Claynes Eugène, zoon van de burgemeester van Lapalisse. Nazaten van de familie zijn begraven in de Chapelle de Bussolles, even ten noord-oosten van het kasteel. Het kasteel bleef tot midden 20e eeuw in deze famili, maar de laatste jaren eindigden in een familiedrama.
Aan het einde van WO II werd op 2 augustus 1944 het dorpje Neuvy-sur-Loire door verkeerd afgeworpen bommen van de geallieerden compleet verwoest. Tijdens dit bombardement kwam de zoon en erfgenaam Jacques Aubert de la Faige op 55-jarige leeftijd om, samen met zijn vrouw. In hetzelfde jaar overleed ook oom Théofylle De La Faige (1961-1944). Kort na het een einde van WO II overleed ook Emile De la Faige (1961-1945). De familie heeft het kasteel in de jaren erna verkocht.
Château de Bussolles is één van de 24 kastelen die dienden ter verdediging van de vallei van de Besbre, op de grens tussen de Bourbonnais en de Bourgogne. Het is gelegen in een oase van rust en stilte, in een sterk heuvelachtig landschap van bossen, meren en weilanden. Kenmerkend van deze streek zijn de Engels-aandoende heggen rondom de weilanden. Het gebruik van roze graniet, uit een plaatselijke groeve, doet het harmonieuze geheel van vierkante en ronde torens schitteren in de zon. Eén van de torens bevat een wenteltrap van Volvic-lavasteen (de kathedraal van Clermont-Ferrand is met dezelfde steensoort gebouwd). In de loop der eeuwen werden de vertrekken gemoderniseerd en voorzien van alle comfort. Dit alles met respect voor de historische elementen zoals middeleeuwse schouwen, de oude sacristie met houten lambrisering naast de vroegere, gewelfde kapel, daterend uit de Honderdjarige Oorlog, die duurde van 1337 tot 1453. Rond 1810 werd het kasteel grondig gerestaureerd, wat o.a. te zien is aan de latei boven het middelste raam van het balkon. Daar is een inscriptie aangebracht “Benoit 1805 Benard”.
Het kasteel ligt op een kleine 30 km. van de stad Vichy, dat in de oorlog de hoofdstad was van het niet door de Duitsers bezette deel van Frankrijk, officieel de Franse Staat. De aldaar gezetelde Franse regering collaboreerde wel met de nazi’s en vanaf eind 1942 werd Barrais-Bussolles ook door de Duitsers bezet. Henriëtte Pichon, die samen met haar man Henri voor de oorlog ten noorden van Parijs een sjiek privé-college voor meisjes leidde, moest de school verlaten bij het oprukken van de Duitse troepen. Daarop heropende ze haar school in Château de Bussolles, een aantal leerlingen ging mee. Gedurende de oorlogsjaren jaren verborg zij daar een groep Joodse kinderen voor de nazi’s, geholpen door personeel en mensen uit de directe omgeving. Henriëtte Pichon overleed in 1964 en werd in 2010 postuum door de Holocaust Herinnerings-autoriteit Yad Vashem onderscheiden met de titel ‘Righteous Among the Nations’, voor haar hulp aan de Joodse kinderen.
(bron: ‘Une Juste à Bouffemont’ door Claude Dewaele – 2010)
Château de Bussolles ligt verscholen in een bosrijk gebied, op zo’n 6 km. van het stadje Lapalisse. Op 16 maart 1833 wordt de gemeente Barrais verenigd met het landgoed van Bussolles in de Têche-vallei.
Tot het landgoed behoorde vroeger ook de Chapelle de Bussolles, op enkele honderden meters van het kasteel. De kapel is behoorlijk vervallen maar doet nog af en toe dienst voor communies e.d. Uit inscripties is af te lezen dat kapel rond het jaar 1507 is gebouwd en er zijn meerdere gedenkstenen en inscripties op grafstenen van de vroegere bewoners van het kasteel (de kapel staat op privé-grond).
Op zo’n 300 meter afstand van het kasteel ligt Moulin de Bussolles met een idyllische waterval. Deze watermolen met bijgebouwen waren vroeger onderdeel van Château de Bussolles. Tegenwoordig is het in particuliere handen.
